Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Betonbekisting.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
bekistingen algemeen;
bekisting soorten;
verloren bekistingen;
Bekistingen algemeen:
Een bekisting is een tijdelijk aangebrachte mal waarin beton wordt gestort en die de vorm van de te maken betonconstructie bepaalt.De ondersteuningsconstructie van de bekisting zorgt voor de belastingafdracht tijdens het storten
en is bepalend voor de stijfheid van de bekisting en de maatnauwkeurigheid ter voorkoming van ongewenste vervormingen.
Voor de esthetische kwaliteit van het betonoppervlak speelt de materiaalkeuze voor de contactbekisting een belangrijke rol,
immers het betonoppervlak is het spiegelbeeld van de bekisting.
Een bekisting is meestal tijdelijk, maar soms ook blijvend. Wordt de bekisting na gebruik niet verwijderd wordt dan spreekt men van een verloren bekisting.
De bekisting houdt het beton en doorgaans ook de wapening op zijn plaats tijdens het storten en uitharden.
In principe kunnen we door middel van de bekisting elke denkbare vorm in beton realiseren.
Daarbij moet wel gedacht worden dat het storten en verdichten nog mogelijk moet zijn zonder gevaar voor ontmenging of grindnesten.
Bovendien moet de bekisting na verharding van het beton gelost kunnen worden en in het geval van een systeembekisting opnieuw worden gebruikt.
Keuze bekistingsmateriaal:
Houten delen, triplex, staalplaten, etc.Het aantal eisen waaraan een bekisting moet voldoen is vrij groot.
Voor alles moet een bekisting economisch zijn, dat wil zeggen dat de kosten van de bekisting per gebruik zo laag mogelijk moeten zijn.
De keuze van het te gebruiken bekistingsmateriaal is verder afhankelijk van de grootte en de ingewikkeldheid van de te maken bekisting c.q. betonconstructie, de gladheid en/of structuur van het beton die gewenst is en het aantal malen dat we het willen gebruiken.
Het uiterlijk van in het werk gestort schoon beton:
Aan bekistingen voor schoon beton worden hoge eisen gesteld:
het onderwerp "beton oppervlaktestructuur" van het onderdeel "materialen - (-)steen/beton".
Beton zal zich steeds hechten aan de mal waarin het is gestort. Ontkistingsmiddelen moeten deze aanhechting voorkomen.
Ontkistingsmiddelen worden ingedeeld in 2 categoriën:
- Filmvormende ontkistingsmiddelen, zij vormen een scheidingsfilm tussen mal en beton.
- Chemisch reactieve ontkistingsmiddelen (de scheiding tussen mal en beton wordt hier veroorzaakt door een chemische reactie met de vrije kalk van het cement)
Stellen van bekistingen:
Tijdens het storten treden er in de bekisting allerlei krachten en trillingen op. We moeten er derhalve voor zorgen dat er tijdens dit proces geen veranderingen, door welke oorzaak dan ook, kunnen ontstaan.Beton is tijdens het storten plastisch en heeft dus een aanzienlijke zijdelingse druk.
De zijdelingse druk is tevens afhankelijk van de volgende omstandigheden;
- vorm van de bekisting
- element hoogte
- valhoogte
- etc.
Het ernstigste ongeval dat zich bij bekistingwerk kan voordoen is instorting. Deze ongevallen zijn bijna altijd te wijten aan instabiliteit, oftewel het ontbreken van evenwicht bij horizontale en/of verticale belasting van de bekistingconstructie.
Het stabiel maken van een bekistingcontructie kan door enkele handelingen worden bewerkstelligd, zoals het aanbrengen van schoren en knikverkorters of door het koppelen naar de fundering of stijve kern.
Maar instabiliteit moet wel onderkend worden, liever in ontwerpfase dan in uitvoeringsstadium.
bron afbeelding: Betoniek juli/augustus 1981
Soorten bekisting
Traditionele bekistingen:Zie voor voorbeelden naaststaand figuur.Tafelbekisting:Tafelbekistingen worden toegepast bij vloervelden van in het werk gestort beton die vanwege hun vorm of overspanning niet uitgevoerd kunnen worden in een ander systeem.Wandbekisting:De bekistingstechniek kent vele mogelijkheden en uitvoeringen. van klein- tot grootschalig en van traditioneel tot zeer modern.Stalen wandbekisting bestaat uit een stalen huidplaat net stalen spanten en liggers. Deze bekisting wordt grotendeels fabrieksmatig voorgeprogrammeerd en wordt hoofdzakelijk toegepast in de woningbouw waar een hoge mate van regelmaat in de de vorm van te storten wanden voorkomt. Tunnelbekisting:Een tunnelbekisting is een combinatie van stalen wand- en vloerbekisting. De wanden en vloeren worden in een arbeidsgang gestortEr zijn drie soorten tunnelbekistingen. Hele tunnels, halve tunnels en tunnelmoten. Opblaasbare bekisting:De populaire blob-architectuur met vloeiende vormen, ook wel vrije vormarchitectuur genoemd, is veel duurder dan de traditionele rechthoekige bouwstijl. De blob-gebouwen zijn meestal van staal en glas en niet van beton, omdat de houten bekisting in de complexe vormen te duur is.Grote ballonnen bespuiten met beton is een oplossing. De opblaasbare bekisting bestaat uit luchtkussens van een soort geplastificeerd tentdoek, meestal een polyester weefsel met pvc-coating. Rondom de luchtkussens wordt wapeningsstaal aangebracht en daarna wordt er beton opgespoten. Als dat is uitgehard, wordt de bekisting ontlucht en verwijderd. Het resultaat is een betonnen schaal met een dikte van zo'n zeven tot tien centimeter, in de vorm van de luchtkussens. Het principe van de opblaasbare bekisting is niet nieuw. De Israëlische architect Haim Heifetz (1922.1993) heeft er meer dan 40 duizend koepelvormige schaalconstructies mee gebouwd, over de hele wereld. Glijbekisting:Een glijbekisting kan worden gebruikt bij hoge bouwwerken of gebouwdelen zoals liftschachten. De glijbekisting wordt tijdens het bouwproces langzaam omhoog gebracht. Hierbij wordt ervoor gezorgd dat het beton aan de onderzijde van de bekisting voldoende sterkte heeft.Afhankelijk van de betonsamenstelling zal het beton al na 6 uren voldoende sterkte bezitten. Hierdoor is het mogelijk de bekisting aan de onderzijde af te steunen op het jonge, verse beton. Over het algemeen is het een continu proces. Een glijbekisting kan ook voor horizontale constructies worden toegepast. Etc.: |
|
Soorten verloren bekisting
De naam verloren bekisting is eigenlijk een verouderde naam, aangezien de traditionele houten verloren bekisting niet meer voorkomt en derhalve hieronder dan ook niet wordt genoemd.
- polystyreen (bv. funderingsbekisting van geëxpandeerd polystyreen schuim, de broodjesvloer, etc.)
- Lewisplaat
- staalplaatbetonvloeren
- bekistingplaatvloer (breedplaatvloer),
- cassettevloer bekisting (prefab kassetten in vloer waardoor gewichtbesparing)
Ribbenvloeren, kanaalplaatvloeren etc.
Systeemvloeren waarbij de bekistingplaat + betonstorten grotendeels vervangen is door een prefab vloer met niet constructief vulbeton.
indien gewenst het onderwerp "Vloeren prefab beton" van het onderdeel "vloeren - algemeen".
alsmede
het onderwerp "Staalbetonvloeren etc." van hetzelfde onderdeel.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 10-12-2017
