Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Beton.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
algemeen;
verwerkbaarheid;
seizoensinvloeden;
chemische aantasting van beton;
Algemeen:
Voorafgaand aan de bouwexplosie in beton werd volop geëxperimenteerd en gerealiseerd in zogenoemde
cementrustiek. Dit wordt gezien als de voorloper van het huidige gewapend beton.
Met cementspecie, veelal op een drager van kippengaas, werden rond 1900 een keur aan tuinsieraden in menig park en tuin aangelegd, variërend van priëlen, beelden, bankjes, boomstambruggetjes tot imitatie rotsformaties en Lourdesgrotten.
afbeelding: boomstambrug tuin Paleis Soestdijk
(bron: convocatie Kennisbeheer Monumenten nr 20)
De algemene onderverdeling van het huidige materiaal beton:
dat is samengesteld uit het bindmiddel cement met een of meer toeslagmaterialen zoals zand, grind of steenslag.Rangschikking naar soort wapening:
- Gewapend beton
- Voorgespannen beton
- staalvezelbeton
- .....
is een combinatie van beton en stalen staven (betonijzer), wapening genoemd. De staven worden daar aangebracht waar trekspanning zal optreden.
lijkt op gewapend beton, maar in aanvulling op betonijzer wordt er gebruik gemaakt van voorgespannen (of nagespannen) staaldraden en -kabels in het beton. Door het spannen van de kabels wordt in de trekzone een drukkracht op het beton aangebracht welke de trekkracht als gevolg van de externe belasting compenseert. Hierdoor kan een voorgespannen betonelement een grotere belasting opnemen dan een element van gewapend beton van de zelfde afmetingen
Soorten beton gerangschikt naar de aard van de gebruikte materialen:
- grindbeton
- steenslagbeton
- sintelbeton
- bimsbeton
- beton van betongranulaat (Bij de vervanging van een deel van de grove fractie door betongranulaat zijn de veranderingen in eigenschappen dermate gering dat deze vallen binnen de spreidingsband voor beton met primair grind.)
- geëxpandeerde kleikorrels
- .....
De geluidwering van een scheidende constructie is voor een belangrijk deel afhankelijk van de massa per m2.
ln het Bouwbesluit zijn prestatie-eisen opgenomen voor de geluidsisolatie tussen bijvoorbeeld woningen. Om aan deze prestatie eisen te voldoen moet de scheidende constructie een minimale massa per m2 hebben.
Die massa per m2 is afhankelijk van de volumieke massa van beton.
De massa van beton is onder meer afhankelijk van het toegepaste toeslagmateriaal.
Het grove toeslagmateriaal grind kan (gedeeltelijk) worden vervangen door granulaat.
De dichtheid van betongranulaat en met name menggranulaat is lager dan de dichtheid van grind.
Vervanging van grind door granulaat heeft daarom invloed op de volumieke massa van beton.
Bij toepassing van beton met grindvervanging door granulaat zal men, indien geluidwering een eis is, derhalve een dikkere wand/vloer constructie moeten toepassen om te voldoen aan de massa-eis
Algemeen bekend als drainagemateriaal voor bloem- en plantenbakken.(merknaam Argex),
maar ook als vloerisolatie in woning- en utiliteitsbouw,
als lichte aanvulling bij de aanleg van (spoor/water)wegen
en als toeslagmateriaal.
Soorten beton gerangschikt naar de de wijze van vervaardiging:
- stampbeton
- trilbeton
- schokbeton
- spuitbeton
- gasbeton
- .....
Soorten beton gerangschikt naar het doel waarvoor het bestemd is:
- schoon beton
Onder de naam 'schoon beton' verstaat men beton waarvan het oppervlak, geheel of gedeeltelijk, een van te voren vastgesteld uiterlijk heeft. Dit uiterlijk kan worden verkregen door een speciale manier van werken of door gebruik te maken van een speciaal soort bekisting, maar ook wel door een bepaalde nabehandeling van een normaal betonoppervlak.
Schoon beton is dus niets anders dan geheel normaal beton, doch het wordt niet door andere constructies of materialen aan het oog ontrokken, maar blijft in het zicht en moet aan bepaalde eshetische eisen voldoen.
- hogesterktebeton
- zelfverdichtend beton
- onderwaterbeton
- licht beton
- .....
Lichtbeton is lichter dan het normale grindbeton.
Het volumegewicht van normaal beton is ongeveer 2400 kg/m³, dat van lichtbeton ligt tussen de 500 en 2500 kg/m³.
Lichtbeton is afhankelijk van zijn samenstelling geheel of gedeeltelijk samengesteld uit lichte granulaten; b.v. Argex korrelbeton, korrelig beton, compact lichtbeton en structureel lichtbeton.
De eigenschappen t.o.v. normaal beton verschillen per samenstelling. Zie onderstaande tabel uit 1972 (bron: Betoniek 2/10)
Soorten beton gerangschikt naar de wijze van productie:
- in situ, of ter plaatse gestort beton
- geprefabriceerd beton
- .....
bij constructietechniek de daar behandelde onderdelen betonbouw, betonbekisting, betonrenovatie, etc
Verwerkbaarheid:
Seizoensinvloeden:bron en afbeeldingen Betoniek 1983De uitvoering van betonwerk geschiedt in het algemeen volgens voorgeschreven geldende normen en besteksbepalingen teneinde te kunnen voldoen aan de eisen betreffende de gewenste betonkwaliteit.
De veroorzaker is de aanvangstemperatuur van de betonspecie direct na het mengen.
Een hogere aanvangstemperatuur heeft echter tot gevolg dat er meer water nodig is om de betonspecie op de gewenste consistentie te krijgen.
|
|
Beton in de winter:
De belangrijkkste maatregelen die ter versnelling van de verharding en daarmee ter vermindering van het risico van vorstschade genomen kunnen worden zijn:- het verlagen van de water-cementfactor;
- het verhogen van de specie- resp. betontemperatuur;
- toepassing van sneller cement.
|
De eerste afkoeling treedt op in de truckmixer tijdens het transport van de betoncentrale naar de bouw.
Zie naaststaand tabel bij transport van 1 uur. |
|
- overslag van de specie. van tuckmixer naar kubel;
- tijdelijke opslag in silo;
- niet geïsoleerde pompleidingen;
- sneeuw of ijs in de bekistingen
(deze altijd van te voren verwijderen. Bij voorkeur met stoom.); - langzaam storten en verdichten;
- langer wachten met afdichten van de specie na het afwerken dan noodzakelijk
(hoe sneller des te beter).
De maat waarin het beton na verdichting en afwerking zal afkoelen is afhankelijk van de begintemperatuur, de warmte die door de hydratatie van het cement ontstaat, het verschil tussen betontemperatuur en buitentemperatuur en de isolatiewaarde van bekisting en afdekking.
Om ervoor te zorgen dat beton geen vorstschade ondervindt, moet men het gestorte beton zolang op temperatuur houden totdat het vorstbestand is.
Hoe lager de betontemperatuur des te langzamer gaat de verharding en des te groter is het risico.
Vandaar dat eigenlijk alleen efficiënt in de winter, tijdens een vorstperiode, gewerkt kan worden als er betonspecie gestort wordt met een flinke aanvangstemperatuur. Hoe warmer hoe beter.
En omdat de afkoelingstijd niet alleen afhankelijk is van de aanvangstemperatuur zijn ook de isolatiewaarde van de bekisting en de aangebrachte afdekking van het gestorte werk van wezenlijk belang.
Chemische aantasting van beton:
Beton is een sterk duurzaam materiaal. Toch heeft beton ook zijn zwakke kanten. En een van die zwakke kanten is de aantasting die beton ondergaat door de invloed van het omringende milieu.Een goed voorbeeld hiervan zijn herhaalde temperatuurwisselingen die kunnen leiden tot scheurvorming. In combinatie met indringend vocht dat bij bevriezen uitzet, wordt een schadelijke werking uitgeoefend die op den duur vernietigend kan werken.
Daarnaast is er dan de chemische aantasting van beton waarbij het materiaal in meer of minder snel tempo wordt aangetast door agressieve stoffen die zich bevinden in het omringende water, in de atmosfeer of in het bepaalde milieu waarin het beton zich bevindt.
Het onderscheid tussen fysische en chemische aantasting is praktisch soms moeilijk te maken. Bij de aantasting van bouwmaterialen over een zeer lange termijn spelen meestal beide invloeden een rol.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 14-01-2022
