Metselwerk muuropeningen: Bouwkundig detailleren

Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

Metselwerk muuropeningen.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

muuropeningen algemeen;
gewelfwerking van het stapelmateriaal (rollagen en bogen);
lateiconstructies;
onderverdeling van lateiconstructies naar toegepast materiaal;
voor open stootvoegen boven muuropeningen bij "metselwerk algemeen"

doorgaande betonneuzen bij kopgevels van hoge flatgebouwen;

Muuropeningen algemeen:

Een opening in een gestapelde wandconstructie is altijd een verzwakking.

Wordt een gestapelde metselwerkwand verticaal belast, dan lopen de druklijnen nagenoeg verticaal.
Bij aanwezigheid van een opening (zie naaststaande afbeelding) zullen de druklijnen afbuigen en ontstaan er boven en onder de openingen trekspanningen met als nevengevolg spanningsconcentraties in de hoeken en grotere drukspanningen in de en naast de opening.

Bij ronde openingen zijn de hiervoor genoemde effecten aan zienlijk minder.

Als oplossing voor boven geschetst probleem komen de volgende principes in aanmerking:

de muuropeningen doorzetten tot bovenzijde wand (er is geen muuropening als hier bedoeld meer aanwezig);
gewelfwerking van het stapelmateriaal (boogconstructies);
toepassen van lateiconstructies.

De onderste twee principes worden hierna besproken.

voor mogelijke onderdorpel aansluitingen
en de daarbij geplaatste noot ! m.b.t. geperforeerde strengpersstenen
het betreffende subonderwerp
bij het onderwerp "Houten traditionele buitenkozijn details"van het onderdeel "kozijnen - buitenkozijnen"

voor de overige houten en stalen kozijndetails, luiken en blinden, etc. zie het onderwerp "buitenkozijnen algemeen"

verstoringen in gestapelde wandconstructies (Jellema)

Gewelfwerking van het stapelmateriaal:

Rollagen boven kozijnopeningen kunnen, afhankelijk van hun vorm en grootte, mits de belasting niet te groot wordt een constructieve functie hebben.

Rollagen:

De bovenkant van een rollaag moet altijd stroken met een lintvoeg.
In het midden van een boog kan ter versiering een sluitsteen worden toegepast.

Halfsteensrollaag
Steensrollaag
Etc.

Tussenvorm tussen rollaag en boog:

Strek (minimaal steens)

rollagen en strekken (diverse aantekeningen)

Bogen:

Segmentboog
Rondboog
Ellipsboog
Korfboog
Spitsboog
Etc.

bogen (diverse aantekeningen)

Lateiconstructies:

Lateien zijn draagconstructies boven wanddoorbrekingen, die zowel zichtbaar als onzichtbaar kunnen worden toegepast.
Lateien kunnen als nevenfunctie dienen voor de afvoer van regenwater boven kozijnen.

Onderverdeling van lateiconstructies naar de wijze van opnemen van de krachten:

zelfdragend lateien;

Bij een zelfdragende lateiconstructie neemt de latei zowel de buigtrek-, de buigdruk- en de schuifspanningen op.

samenwerkende lateien.

Bij samenwerkende lateien wordt de lateiconstructie gevormd door een voorgespannen betonnen en/of Stalton latei en enige lagen metselwerk.
Door de samenwerking tussen latei en metselwerk wordt door de voorgespannen beton- en/of Stalton latei de buigtrekspanningen opgenomen, terwijl het hiermee samenwerkende metselwerk de buigdrukspanning opneemt.
De schuifspanningen ten gevolge van de dwarskracht worden opgenomen door de metselmortel en het metselwerk.

Diverse mogelijkheden omstreeks 1980:

(bron Nationaal Isolatie Programma 1987)

Na-isolatie koudebruggen:

Problemen als condensatie van vocht en eventueel schimmelvorming treden vooral op in de betonnen neuslateien, waarbij vooral vlak boven het kozijn het beton een zeer lage temperatuur aanneemt.

Let echter wel op! De afvoer van eventueel water uit de spouw moet mogelijk blijven en de latei is groter zijn dan de zichtzijde aan de buitenzijde.

De lateien werden aan de binnenzijde veelal voorzien van een houtwolcementplaat. Deze plaat was door zijn lage isolatiewaarde en dampopen structuur alleen bestemd als ondergrond voor de stucafwerking.

Onderverdeling van lateiconstructies naar toegepast materiaal:

Zie voor leveranciers bij de verwijzingen naar externe sites van derden.

Houten lateien (monumenten)

Natuursteen lateien (monumenten)

Murfor wapening voor gewapend metselwerk liggers

Murfor is een wapeningssysteem voor metselwerk en wordt toegepast in de lintvoegen van het metselwerk.

Zie de diverse leveranciers:

Stalton lateien

Een staltonlatei is een latei die bestaat uit gebakken stenen waarin voorgespannen wapening is aangebracht.
Enkele voordelen van de staltonlatei: goedkoop, snel omdat hij gewoon meegemetseld wordt, gemakkelijk te bepleisteren terwijl er geen scheurvorming te vrezen is.
NEHOBO