Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

funderingen.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

funderingen op acheologische vindplaatsen (algemeen);

overzicht funderingsmethoden;

  fundering op staal   en fundering op pijlers  /  putten

  fundering op in het werk te heien houten en prefab beton palen
  en fundering op in de grond gevormde palen

grondverbetering;

getrapte- en eenzijdige funderingen;
fundering op zinkkasten;

keermuren;

  zettingsscheuren



 

Funderingen op acheologische vindplaatsen (algemeen):


De toe te passen funderingswijze dient archeologiesparend te zijn.
  • Indien er sprake is van funderingen op staal, dan moet er rekening worden gehouden met een bufferlaag van een vooraf bepaalde minimale dikte.

    Noot:
    Grondverdringende geheide palen verstoren de ondergrond doorgaans minder dan diepe fundaties op staal omdat dan bij de bovengrond over minder grote oppervlakken de archeologie ontgraven wordt

  • Bij heien betekent dit concreet dat de schade, direct door perforatie en indirect door het effect van heien (laterale verplaatsing van sediment), van palen geminimaliseerd moet worden tot een vooraf (door de betreffende instanties) bepaalde maximaal toelaatbare verstoringpercentage van het vindplaatsoppervlak

    Noot:
    Grondverdringende geheide palen verstoort met name in zandige substraten aanzienlijk meer archeologie dan grondvervangende, geboorde palen.
    In een kleiige en venige ondergrond lijkt de schade door geheide palen echter juist weer mee te vallen.

  • Palenplan:
    Het palenplan moet worden geoptimaliseerd ten aanzien van de archeologische vindplaats en voorafgaand aan de werkzaamheden ter goedkeuring aan de betreffende instanties voor toetsing worden voorgelegd.
klik hier om naar boven te gaan


 

Funderingsmethoden:


De fundering is het deel van een gebouw of constructie dat ervoor zorgt dat het gewicht ervan wordt overgedragen aan de vaste draagkrachtige ondergrond.
Men onderscheidt verschillende soorten funderingen afhankelijk van de aard en het gewicht van de te bouwen constructie en de samenstelling en draagkracht van de ondergrond.
 
figuur uit Jellema deel ....
 
Afhankelijk van de hoogte van de aanwezige grondwaterstand onderscheiden we de volgende funderingstypen:
  • funderingen op staal (funderingsmethode A t / m D)
  • fundering op putten (tussenvorm tussen op staal en palen - funderingsmethode E)
  • funderingen op palen (funderingsmethode F t / m K)
Let op!
De huige betonpalen, etc. staan niet op deze afbeelding uit de jaren 60 van de vorige eeuw.

  fundering geschiedenis

  fundering op staal en fundering op pijlers  /  putten

  fundering op in het werk te heien houten en prefab beton palen
  en fundering op in de grond gevormde palen
klik hier om naar boven te gaan



 

Grondverbetering:

Met grondverbetering wordt in de civiele techniek gedoeld op het verbeteren van slappe grond, meestal veen of klei, om het draagvermogen te vergroten.
Grondverbetering kan gerealiseerd worden door:

consilidatie

Belasten:
Door tijdelijk een extra gewicht op de grond aan te brengen, in de vorm van een flinke laag zand wordt grondwater uit de slappe grond geperst waardoor de slappe lagen samendrukken en steviger worden (het laten consolideren van de slappe grondlagen).

Dit kan een langdurig proces zijn omdat veen en klei slecht doorlatend zijn.
Het consolideren kan worden versneld door toepassing van verticale drainage.
 

Consolidatie kan ook geforceerd worden, waardoor de consolidatie sneller gaat, hoewel je de naaststaande methode in bebouwd gebied niet veel meer zult tegenkomen.

bron afbeelding:   bouwblad ? 197(?)

Diepteverdichting:
Met een diepteverdichtingsmethode worden niet-samenhangende, losgepakte grondsoorten verdicht;   het draagvermogen neemt daardoor belangrijk toe en de zettingen worden daardoor sterk verminderd.

De draagkracht van de grondmassa wordt voor een belangrijk deel bepaald door de grootte van de wrijvingskrachten op de raakvlakken tussen de korrels.
Dichtgepakte grond heeft per volume-eenheid meer raakvlakjes èn daardoor een hoger draagvermogen dan losgepakte.

Door het diepteverdichten wordt de pakkingsdichtheid opgevoerd. De grond wordt daartoe in trilling gebracht zodat de wrijvingskrachten tussen de korrels kleiner worden.
De korrels vinden een nieuw evenwicht in een dichtere pakking als gevolg van de trillingen, en de werking van de zwaartekracht.

diepteverdichting   bron afbeelding:    Jellema (1965 ?)
diepteverdichting   bron afbeelding:    Nederhorst grondtechniek (1977 ?)

Grondvervanging:
Bij grondvervanging van niet-draagkrachtige grond (klei, veen) waarbij de grond tot de vaste grondlaag is weggegraven en met zand is aangevuld.
  fundering op zandstorting bij fundering op staal,

De zand aanvulling verdichten d.m.v. aanstampen met pneumatische stampers en/of trillen met trilmachine met zware grondplaat om klink zoveel mogelijk te beperken.
Door inwateren (alleen mogelijk als het grondwaterpeil onder de aanvulling ligt) zal de verdichting verder toenemen.

Bij bemaling net zolang blijven bemalen tot de overmaat van de van boven toegevoerde water het normale grondwaterpeil heeft bereikt, omdat toevoer van water onderaf een lossere schikking van de grond tot gevolg heeft.

Ontlasten van de ondergrond:
Het vervangen van een deel van de slappe grondlagen door (en verder ophogen met) een lichtgewicht materiaal, bijvoorbeeld EPS (geëxpandeerd polystyreen).

Veranderen:
Het veranderen (wijzigen) van de bodemkarakteristieken door:

grondbevriezing;
via een injectie van bijvoorbeeld vloeibare stikstof kan een tijdelijke grondverbetering worden gerealiseerd.
het injecteren van de slappe lagen met grout of vergelijkbare stoffen om de holle ruimten tussen de korrels op te vullen;
het toevoegen van kalk aan klei of leem;
of stimulatie van bacteriën, die van nature in de grond aanwezig zijn, om hun natuurlijke "verkittende" werking te versnellen.
 

 

 

Let op!
Het wijzigen van de bodemkarakteristieken is net als alles in de bouw onderhevig aan wijzigingen.
We kijken thans anders tegen grondverbeteringen door injecteren met chemicaliën en inspuiten van asfaltemulsies in waterdoorlatende zandlagen dan halverwege de vorige eeuw.
 

 

    

klik hier om naar boven te gaan


 

Getrapte fundering:

figuur uit Jellema deel ....
Is de vaste grondslag, waarop wordt gefundeerd, hellend dan een getrapte fundering toepassen.
Let hierbij wel op!   Want het gedeelte van de fundering bij de sprong kan geen belasting afdragen op de grond.

Eenzijdige fundering:


figuur uit Jellema deel ....
Indien een normale fundering wordt toegepast op een erfscheiding dan is er een notariele akte nodig. Daarom wordt er normaliter een eenzijdige fundering toegepast.
Door de eenzijdige belasting ontstaat er in de fundering belastingkoppel die moet worden opgevangen. Bij kleine krachten kan deze worden afgevoerd via de vloerconstructie, bij grote krachten is een aparte constructie noodzakelijk.
klik hier om naar boven te gaan


 

Fundering op zinkkasten:

(Pneumatische fundering) (waterbouw -caissons)

Het principe van een pneumatische caisson is het bouwen van een ruwbouwconstructie op het maaiveld en daarna door ondergraving op de juiste diepte brengen in de ondergrond. Wordt vooral bij ondergronds bouwen, zoals bij parkeerkelders, etc. toegepast.
  verder bij het onderwerp "Caissonmethode" van het onderdeel "Grondwerken / bouwput".
klik hier om naar boven te gaan



 

Keermuren:

Constructies die gemaakt worden om grond te keren noemt men keermuren.
Het hiervoor meest in aanmerking komende materiaal is thans gewapend beton.
Dit is natuurlijk niet altijd zo geweest      het onderwerp "Gemetselde keermuren" bij het onderdeel "Beschoeiingen en keermuren".

Keermuren en damwanden worden gebruikt om een zekere hoogte grond of water te keren. Behalve de grondbelasting moet vaak ook een bepaalde bovenbelasting worden gedragen, die op het terrein achter de damwand of de keermuur wordt/is aangebracht.

Voor de tijdelijke grondkering via damwanden, etc.     het onderwerp "Damwanden" bij het onderdeel "Grondwerken / bouwput".
keermuren

Bij de "op staal" gefundeerde keermuren doet zich het belastinggeval voor van druk + buiging. Immers de actieve gronddruk zal trachten om de keermuur om punt A te doen kantelen en/of over vlak A-B te doen verschuiven.

Het kantelen wordt tegengewerkt door het gewicht dat op het horizontale deel van de keermuur rust.
Het verschuiven wordt tegengegaan door de wrijving tussen funderingszool en grond.
 

De tegen de linkerzijde aanwezige grond wordt bij het berekenen van de benodigde lengte van A-B, ondanks het guntige effect dat het heeft, verwaarloost omdat b.v. door het graven van kabelsleuven er geen zekerheid is dat deze grond altijd aanwezig is.

De beide spanningbeelden moeten gecombineerd worden. Dit kan eenvoudig geschieden door optellen van de veroorzaakte spanningen.

keermuren

  mogelijke voorkomende gevallen.
 


Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 01-03-2016   (zettingsscheuren verplaatst naar funderingsschade 02-02-2024)

 

 
klik hier om naar boven te gaan


 

 

 extra informatie behorende bij:
Keermuren:
klik hier om naar boven te gaan

(fragment dictaat Ïnleiding Waterbouwkunde van ir. Koelman (HTS 1979 t/m 1982))

keermuren
klik hier om naar boven te gaan