Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Modulaire coördinatie.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
maatsystemen;
maatsystemen voor modulaire coördinatie;
ruimteplan;
maatvoering van rolstoelgebruik;
hiervoor Maatsystemen:
Maatsystemen vervullen voor de mens sinds er gebouwd wordt een zeer belangrijke functie.Maatsystemen zijn lang afgeleid van de in de natuur voorkomende verhoudingen zoals de gulden snede.
zie bij verwijzingen naar externe sites van derden:
Een dergelijk maatsysteem verleende een gebouw een orde waarvan men geloofde dat die communiceerde met het bovenmenselijke.
in de loop van de tijd nam daarnaast de menselijke maat een steeds belangrijker plaats in bij bouwkundige maatsystemen.
Naast deze meetkundige maatsystemen ontstonden rekenkundige maatsystemen gebaseerd op modulen met veelal de menselijke maten, zoals duim en el, als beginwaarden.
Maatsystemen waren in eerste instantie lokaal. Doordat gemeenschappen in geslotenheid leefde voldeed het. Langzamerhand vind er echter een vergroting van handels= en productiegebied plaats en de daarmee gepaarde toenemende materiaal diversiteit. Dit zorgt er voor dat de lokale maatsystemen geleidelijk aan overgaan in regionale- en vervolgens in nationale maatsystemen.
De laatste stap in de gelijkschakeling was de invoering van het metrieke stelsel.
Het metrieke stelsel is thans ,naast het in de angelsaksische landen voorkomend maatsysteen , het meest voorkomende stelsel.
Modulor
De bestudering van de gulden snede bracht Le Corbusier tot de 'Modulor': een systeem van verhoudingen die hij als volgt beschrijft:'De modulor is een maatsysteem gebaseerd op het menselijk lichaam en de wiskunde. De hoogte van een man met opgeheven arm kan in delen worden verdeeld op punten die zijn positie in de ruimte bepalen: zijn voeten, zijn navel, zijn hoofd, zijn vingertoppen. Deze drie intervallen leveren een reeks uit de gulden snede.'
Het principe van de gulden snede is hier gebruikt om twee reeksen met afmetingen van de menselijke figuur op te stellen.
De ene (blauwe reeks) is gebaseerd op de hoogte van een staande man met opgeheven arm: 2.26 meter.
De andere (rode reeks) is gebaseerd op de hoogte van deze man gemeten van zijn voet tot zijn kruin: 1.83 meter.
Le Corbusier geloofde dat deze maten, direct gerelateerd aan het menselijk lichaam, architecten zouden helpen bouwwerken aan de behoefte van de mens aan te passen.
Maatsystemen voor modulaire coördinatie:
Modulaire coördinatie is een maatsysteem, gericht op open standaardisatie. Dat wil zeggen, dat niet de thans beschikbare producten en hun handelsmaten bepalend zijn, maar dat getracht wordt om te bewerkstelligen, dat materialen verkrijgbaar worden in moulair gecoördineerde matenseries.het systeem van moulaire coördinatie regelt de plaats en de dikte van de diverse bouwdelen ten opzichte van een modulair maatrooster. Daarmee wordt (getracht om te) voorkomen, dat de maatkeuzes willekeurig en veelal ongemotiveerd zijn.
(NEN 6000:1986 nl)
De modulaire coördinatie is een internationaal vastgelegde afspraak.
De HEN 6000 norm geeft begripsomschrijvingen, algemene bepalingen en regels voor toepassing van modulaire coördinatie op het gebied van de woningbouw en de utiliteitsbouw.
"M"-maat
De systematiek berust op de moduulmaat "M" welke is ontstaan uit een synthese tussen het Angelsaksische antropometische stelsel en het metriek stelsel (100 mm / 4 inch).
Naast de ISO basismoduul van 1M, de industriestandaard, is er de voorkeurmoduul (voor woningbouw toepassingen) de 3M maat.
Alle grotere modulaire maten dienen een (hele) veelvoud van de basis moduul te zijn.
Kleinere maten dan de basismoduul moeten afgeleide moduulmaten zijn, verkregen door een eenvoudige breuk, dit zijn resp, de getallen 1/2 en 1/4.
Ruimteplan
Voor de vorming van plattegronden en dus de meest globale plaatsbepaling van materialen en de organisatie van ruimten geldt een rooster met het hoofdmoduul 3M als basis
waarop de bouwdelen van een gebouw in de vorm van "element" groepen globaal kunnen worden ingetekend.
Het hierboven genoemde 3M rooster wordt verder opgedeeld in een 10/20 bandrooster.
Bij het ontwerpen van dragers en inbouwpakketten wordt het materiaal zo geplaatst dat het eindigt in de 10 cm band.
Hiermee wordt bereikt, dat er een grote variatie is in de mogelijke materiaalmaten, zonder dat daardoor de ruimtematen ongunstig beinvloed worden.
Het bandrooster biedt echter meer plaatsingsmogelijkheden. Daarbij is het mogelijk twee principieel verschillende plaatsingsafspraken te onderscheiden.
Omdat het bandraster twee banden heeft van verschillende afmetingen, kunnen op deze wijze twee verschillende afspraken geformuleerd worden.
Zo kan afgeproken worden, dat materiaal in de smalle band ligt. Dit betekent dat de maximum materiaaldikte 10 cm is, De gegarandeerde ruimtemaat is dan gelijk aan nx30-10.
Ook kan de afspraak geformuleerd worden, dat materiaal in de brede band ligt. In dat geval is de maximum afmeting van het materiaal 20 cm en de gegarandeerde ruimtemaat nx30+10.
Dragende constructieve elementen, de z..g. dikke elementen worden daarom tussen de roosterlijnen geplaatst en de z.g. dunne elementen zoals de niet dragende scheidingswanden komen daardoor op de roosterlijnen.
Kolommen worden veelal geplaatst met het hart op de modulaire stramienindeling van de roosterlijnen
Deze afspraak geeft meer keuze in de afmetingen van het materiaal. Ook hier zijn weer twee principieel verschillende keuze mogelijk. De eerste is dat het materiaal eindigt in de smalle banden. De tweede afspraak die geformuleerd kan worden is dat het materiaal eindigt in de brede banden.
(bron: TNO rapport/2004-BBE-R0095)
Het systeem van modulaire coördinatie heeft vooral voordelen bij prefabricage, omdat:
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 04-02-2017
