Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Hekken, etc..
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
omheiningen;
hekken;
ingangshekken (fragment uit Historisch straatmeubilair (1981 ? - vouwblad Monumentenzorg));
poorten;
draaipoort (tourniquette);
divers;
Omheiningen:
Een omheining is een afscheiding rond een bepaald terrein of erf gemaakt van staaldraad, planken, gaas, spijlen, etc.Een omheining, bedoelt om vee in een bepaalde wei te houden, is niet iets waar een doorsnee bouwkundige zich druk om maakt, doch dit is wel de plaats waar veel restanten van hekwerken uiteindelijk terechtkomen.
Een omheining rondom een erf bestaat meestal uit een natuurlijke begroeiïng van een haag en/of struiken of uit een eenvoudig hekwerk welke over het algemeen tijdsgebonden en eenvoudig van uitvoering is.
Een dergerlijk hekwerk is zelden van bouwkundige aard.
Een omheining rondom een tuin kan werd in het verleden ook vaak gemaakt van een gemetselde lage tuinmuur.
muurafdekkingen d.m.v. rollagen en ezelsruggen.
| foto's: | |
| 1 t/m 3: | Restanten van hekwerken nabij het Rondeel te Culemborg. |
| 4: | Mijn tuin in de winter.
(links voor het duivenhok van mijn buurman staat een gaashek en rechts van mij tuin staat een oude heg, met daarin nog een aantal betonnen grenspalen uit de tijd dat het huis gebouwd (1926)) |
| 5: | Monumentaal hekwerk herenhuizen (bouwjaar 1892-1896) hoek Het Voorburg - Elisabethdreef te Culemborg |
| 6: | Hekwerk dat in de jaren 80 als hergebruikt hekwerk was geplaatst tussen de toenmalige binnenplaats van mijn huis en de eveneens toenmalige moestuin.
Dit hekwerk staat thans bij mijn vakantiehuis in Friesland ter afscheiding van het parkeerdeel. |
| 7: | Het houten tuinhek - standaard in de nieuwbouw van de jaren 80. |
| 8: | Gemetselde muur met ezelsrug van de Grote of St.Barbarakerk te Culemborg (hoek grote Kerkstraat met de Ridderstraat). |
Hekwerken:
Hekwerken kunnen zowel definitief als tijdelijk van aard zijn en dienen:
- ter afscheiding rondom schoolpleinen, speelplaatsen, hertenkampen, etc.; (foto 1 en 2)
- ter afscheiding van terreinen welke voor derden niet toegankelijk mogen zijn; (foto 3)
- voor externe veiligheid met betrekking tot vallen,
te denken hierbij aan balustrades, traphekken, brugleuningen, etc.; (foto 4)
bij stijgpunten - het onderdeel trapleuningen en balustraden.
bij stijgpunten - het onderdeel hellingbanen.
bij buitenschil balkons - het onderdeel balustrade/borstwering.
- ter verfraaiïng als afscheiding voor de voortuin
| foto's: | |
| 1: | hek tussen speelplaats en voetpad Tulpstraat, Culemborg. |
| 2: | hek hertenkamp park Culemborg. |
| 3: | hek nabij treinstation Alkmaar. |
| 4: | 3 x valbeveiliging bij het bruggetje bij de polikliniek te Culemborg.
De oorspronkelijke oeverafscheiding van de singel bestaande uit betonnen palen en een ijzeren strip uit de tijd van het nonnenklooster (overzijde singel) en de tuin van het ziekenhuis (deze zijde van de singel). de brug welke geplaatst is na de sluiting van het ziekenhuis. en de daarna aangebrachte hellingbaan naar het stadskantoor (daar waar vroeger het klein semenarie stond). |
| 5: | Balkonhekken Chopinplein Culemborg. |
Bouwkundig gezien zijn dit soort hekken geen probleem. (Smedinghuis Lelystad - fragment van hekwerktekening)
Ingangshekken:
bron tekst: Historisch straatmeubilair (1981 ? - vouwblad Monumentenzorg)(bron foto: internet
Overal in het land zijn bij kastelen, buitenplaatsen en boerderijen eenvoudige tot zeer rijk uitgevoerde ingangshekken bewaard gebleven.
In het verleden werden zulke hekken doorgaans uit hout gemaakt, zoals blijkt uit gravures uit de vroege 18e eeuw.
De reden hiervoor was dat hout nu eenmaal een minder kostbaar materiaal was dan ijzer en steen.
Zulke houten ingangshekken zijn thans helaas zeldzaam geworden. Een fraai uitgevoerd houten hekwerk uit de 18e eeuw bevindt zich voor het Gemeenlandshuis der uitwaterende sluizen aan de Schepenmakersdijk te Edam.
Vooral bij de buitenplaatsen van de regenten ten tijde van de republiek zijn toegangen geplaatst, bestaande uit stenen hekpijlers en kunstig gesmede draaihekken. Ook geheel ijzeren hekken komen voor. Met name in de utrechtse Vechtstreek zijn nog veel fraaie ingangshekken bewaard gebleven, veelal uit de zeventiende en achttende eeuw daterend
In de negentiende eeuw gaat men over tot het plaatsen van gietijzeren hekwerken, die geleverd werden door de ijzergieterijen.
Vooral bij boerderijen zijn nog veel van zulke gietijzeren hekwerken aanwezig, hoewel hun aantal in snel tempo afneemt.
Opvallend is, dat er vaak geen verband is tussen het type hek en het soort huis waarvoor het geplaatst werd.
Voor sommige boerderijen bijvoorbeeld staan ingangshekken, die wat betreft de afmeting en uitvoering niet onderdoen voor hekken van veel grote buitenplaatsen.
Poort: (= afgesloten ingangshek)
Een poort is een opening die toegang geeft tot een ruimte omgeven door sloten, muren of een hek.
- Poorten kunnen gebruikt worden om te controleren wie er in en uit gaan.
- Een poort kan ook (heeft meestal) een puur decoratieve of symbolische functie hebben.
| foto's: | |
| 1: | De poort van het Muiderslot. (fragment van internet foto) |
| 2: | Voormalig poortgebouw uit 1948 van voetbalvereniging Fortitudo aan de Van Hoytemalaan in het park "de Plantage" te Culemborg. |
| 3: | Toegangpoort Villa Sprokkelenburg te Culemborg. Villa Sprokkelenburg was een van de grote villa’s die begin twintigste eeuw werden gebouwd in het lommerrijke gebied rond het kroondomein Volencampen, een groene oase naast het historisch centrum. In de Tweede Wereldoorlog is een deel van de villa verwoest. Na de oorlogsjaren verdween de woonbestemming en in 1950 werd het pand verbouwd tot ulo-school. Na ulo werd het een school voor kinderen met een leerachterstand. |
Al deze poortgebouwen zijn volgens de toenmalige bouwprincipes en bouwmethoden gebouwd.
De huidige bouwmethode van poorten kan echter afwijken van deze bouwprincipes. Zie onderstaande foto.
Als bouwkundige hoef je bij een dergelijke poort, je er dan ook niet druk om te maken. Dit doet de leverancier.
(bron afbeelding: http://www.djs-hekwerken.nl/unieke-werkwijze)
Draaipoort (tourniquette):
fotofragment: passtoegangssystemen.nl
Een draaipoort welke normaal buiten in een hekwerk wordt toegepast om zonder toezicht mensen in- of uit te laten is bouwkundig geen probleem.
Passen we hem binnen toe, dan zal het aansluitende hekwerk meestal niet aanwezig zijn en is enig denkwerk vereist.
Fragment van tekenwerk achteringang Smedinghuis - Lelystad.
Divers
Rolhekken, schaarhekken, etc. zijn hekvormen die uitermate geschikt zijn voor beveiliging van gevels en deuren in winkelgebieden/centra, op industrieterreinen en andere vandalisme- en inbraakgevoelige plaatsen.
Door gebruikmaking van de zo kenmerkende scharende constructie laten deze hekken zich eenvoudig inklappen en tot een pakket van geringe afmetingen reduceren.
Bouwkundig vereist dit wel enig denkwerk, omdat de pakketten in ge-opende toestand ergens moeten worden opgeslagen.
De benodigde inbouwmaten, etc. verschillen per type en producent.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 26-09-2014
