Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Kozijnstaat + hang- en sluitwerkstaat.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
kozijnstaat algemeen;
kozijncodering;
voorbeelden op A4 hoe het niet moet;
fragment van voorbeeld hoe het kan;
Kozijnstaat algemeen:
Voor de standaard kleinschalige bouw is het maken van een kozijnstaat vrij eenvoudig.Veel bouwkundigen gebruiken hiervoor nog de tekenmethode van een kozijn op een A4, welke in de jaren 80 van de vorige eeuw ten tijde van de massale woningsubsidie bouw via het SRW bestek werd gepromoot.
Een uitkomst voor de toenmalige architect want nu kon hij zijn dure, net aangeschafte, copieerapparaat gebruiken.
Bij de huidige grootschalige bouw (in vergelijking met toen) is deze methode eigenlijk onbruikbaar. Een kozijn boekwerk van ordnerdikte is in de bouw echt een crime, tenzij we niets uitzoeken en de struisvogel methode aanhangen door te zeggen dat alles hetzelfde is.
voorbeeld fragment kozijnstaat op A1 voor een simpel gebouw
De kozijnstaat behoort een matrix te zijn, waarin de te maken, de te plaatsen en de te wijzigen kozijnen, snel en gemakkelijk kunnen worden opgezocht door opdrachtgever, architect, aannemer en derden.
Wat voor informatie moet er eigenlijk op de kozijnstaat staan?
Daar over zijn de meningen verdeeld.Sommige vinden het aanzicht, 2 doorsnedes, maatvoering, type en aantal voldoende, terwijl andere iets meer vermeld willen zien. Tot die laatste groep behoor ik.
Wat wel:
- waar het kozijn komt (bouwdeel, verdieping , etc);
- wat voor kozijn er komt (hout, staal, aluminium, kunststof, etc);
- hoe het kozijn er uit ziet;
- wat voor belangrijke hoofd- en noodzakelijke tussenmaten het heeft;
- de benodigde houtzwaartematen en sponningdiepte;
- de benodigde deurmaten (al of niet standaard);
- aan welke voorwaarden het kozijn moet voldoen. (brandwerend, zelfsluitend, etc);
- waarop men eventueel op moet letten &(is het een onderdeel van een vluchtroute of van een beveiligingsschil);
- zijn de aansluitende detailleringen standaard of niet standaard (zo nee, waar zijn die dan te vinden);
- aan te brengen hang- en sluitwerk in grote lijnen, zodat de later te maken (hang- en) sluitwerkstaat geen onnodig extra meerwerk oplevert;
- vermelding van wat er eventueel op en naast het kozijn komt, wat van belang is en waaraan men moet denken. (brievenbussen, naamplaten, intercom, etc.).
Wat niet:
- een horizontale doorsnede van het kozijn, als de verticale al voldoende verteld;
- allerlei overbodige tussenmaatvoeringen (deurmaat en houtmaten zijn meestal standaard - het opgeven hiervan is voldoende voor de fabrikant).
Al de hier genoemde benodigde gegevens zijn in eerste instantie bedoeld voor de ontwerpende partijen en bestekschrijver in de bestekfase.
Er wordt in deze fase nog al eens wat vergeten of uit gemakzucht naar de volgende fase verschoven.
In de werktekeningen fase kunnen veel van deze onderwerpen verder worden uitgediept.
Kozijncodering;
De codering moet zodanig opgezet zijn dat die ook bruikbaar is voor een hang- en sluitwerkstaat anders ben je dubbel bezig.voorbeeld: bi8.C
binnenkozijn8e verdieping
merk C
voorbeeld: G2-45
bouwdeel G2e verdieping
merk 45
Voorbeelden van hoe het niet moet.
De kozijnen zijn willekeurig genummerd. Dit was in dit project (9 verdiepingen, diverse bouwdelen en verschillende bouwfasen) vaak een zoekplaatje.De tekst per kozijn is duidelijk gecopieerd en bevat dubbele vermeldingen.
Genoemde kozijn bij merk 69 is alleen een houten stijl en het U profiel zit onder de glasplaat op de grond. Het is maar, dat je het weet.
De detailnummers verwijzen in dit geval naar aansluitende algemene principe detailleringen van bestaande kolommen en koven. Deze detailleringen waren dus niet per kozijn uitgezocht, wat onnodig meerwerk tot gevolg had.
Het hang- en sluitwerk was niet in de kozijnstaat meegenomen. Dit had tot gevolg dat bij een aantal deuren de beglazing weer moest worden verwijderd voor het aanbrengen van de benodigde bekabeling elektrische sloten.
De breedte van de brandwerende draaideuren en bijgeleverde details was niet afgestemd op mogelijk extrapoleren van de brandattesten.
Fragment van voorbeeld hoe het kan.
De kozijnen zijn per verdieping genummerd en per soort benoemd.De gespiegelde kozijnen hebben van de fabikant in de kozijncode de toevoeging (sp) gekregen.
De aansluitende tegelwerk detailleringen zijn bij tegelwerk apart uitgewerkt.
Hang- en sluitwerkstaat:
Een hang- en sluitwerkstaat is niet meer dan een matrix met daarop per deur/raam de aan te brengen onderdelen. De hang-en sluitwerkstaat wordt bij standaard werken veelal door een leverancier, in samenspraak met de architect, samengesteld.
voorbeeld fragment hang- en sluitwerkstaat
Bij meer ingewikkelde situaties gaat zo'n standaard hang- en sluitwerk spreadsheet van een leverancier niet meer op.
Denk hierbij aan:
- speciale beveiligingstechnieken;
- Speciaal sluitwerk dat door een smid ambachtelijk, met de hand, moet worden gemaakt;
- Sluitwerk dat zonder aanpassingen niet kan worden aangebracht;
- Bestaand hang- en sluitwerk dat moet worden gerepareerd;
- Hang- en sluitwerk dat door meerdere leveranciers moet worden geleverd;
- etc.
Het zelfde verhaal gaat ook op voor bijbehorende kozijnstaat waarvan dit hang- en sluitwerkstaat fragment een onderdeel is
voorbeeld fragment van hang- en sluitwerkstaat
zie fragment van bijbehorende kozijnstaat
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 05-11-2012
